Over ons

(Geen) recht op bestaan

Je bent jaren geleden als vluchteling naar Nederland gekomen. Je hebt geen verblijfsvergunning maar je kan ook niet uitgezet worden. Je belandt op straat en kunt nergens terecht. Wat doe je?

Vluchthuis Den Haag

Sinds januari 2013 leeft een groep van inmiddels 65 vluchtelingen zonder verblijfsvergunning in de Sacramentskerk van Den Haag, nadat zij vier maanden op de Koekamp – een park voor het centraal station – in een tentenkamp doorbrachten.

De bewoners van het Vluchthuis komen voornamelijk uit Irak of Afghanistan. Sommige van hen hebben niet de mogelijkheid om terug te keren naar het land van herkomst, uit vrees voor vervolging of omdat daar een oorlog woedt. Anderen hebben in de afgelopen jaren hier een leven opgebouwd met familie, vrienden en werk, ze voelen zich hier thuis.

Vreemdelingen zonder verblijfsstatus hebben in Nederland geen recht op welke voorzieningen dan ook. Ook niet op voedsel en onderdak. Dit beleid wordt door maatschappelijke organisaties fel bekritiseerd. Het Europees Comité voor Sociale Rechten oordeelt dat de Nederlandse regering basisrechten (bed, bad, brood) voor alle mensen op Nederlands grondgebied, dus ook hen zonder verblijfsvergunning moet garanderen.

Het Rijksbeleid stelt vooralsnog het afschrikkingseffect boven het nakomen van mensenrechtenverdragen en heeft ook de gemeenten geboden om geen opvang voor afgewezen vluchtelingen aan te bieden. Mensen die door de Nederlandse overheid niet uitgezet kunnen worden, maar die ook geen verblijfsstatus krijgen vallen daarmee tussen wal en schip: zij worden dakloos gemaakt en kunnen deze situatie niet ontwijken.

Leven zonder papieren

¨Ik ben al 7 jaar in Nederland, heb papieren gehad, Nederlands geleerd en ik had een baan als vloerenlegger. Maar in 2013 zijn mijn papieren weer ingenomen: ze zeiden dat het weer veilig zou zijn in Irak.
Een tijd heb ik gewerkt bij een pizzeria, daar werkte ik 10 uur per dag, 6 dagen per week voor een klein bedrag. Mijn vriend werkte er 8 uur per dag en 5 dagen per week. Hij verdiende meer dan ik, want hij heeft papieren en ik niet. Gelukkig ben ik gezond, ik hoef nooit naar de dokter. Eén keer moest ik naar het ziekenhuis voor een verstandskies.
Met het openbaar vervoer heb ik ook geen problemen, want ik heb een fiets.¨

Basisvoorzieningen zoals bed, bad en brood worden niet voor niets  basisvoorzieningen genoemd. Ze zijn nodig om overeind te blijven en ieder mens heeft er recht op, simpelweg op grond van zijn of haar mens-zijn. Een mensenrecht is niet gebonden aan voorwaarden. En dus ook niet aan je verblijfsstatus.

Terug naar Irak of Afghanistan?

Araz had in Bagdad een winkel met computers en software. Hij werkte na de val van Saddam Hoessein voor de Amerikanen en werd vervolgens door islamitische milities zwaar bedreigd en geïntimideerd. Hij dook onder in Noord-Irak, maar bleef in het vizier van de milities. 2008 vluchtte Araz via Syrië en Turkije en kwam in Nederland terecht. Zijn asiel liep stuk op twijfels aan de juistheid van zijn documenten.
Om Araz uit te zetten naar Irak moeten de Iraakse autoriteiten samenwerken met de Nederlandse regering. Zolang zij dat niet doen, is Araz feitelijk niet uitzetbaar.

Maandelijks vallen in Irak tussen 500 en 1000 burgerslachtoffers door geweldsincidenten en zware bomaanslagen. Er heerst een hoge mate aan “willekeurig geweld”, maar er zijn nog steeds streken in Noord Irak, waar het veilig zou zijn, aldus het Nederlandse ambtsbericht over Irak.

Hoe verder?

Bijna één jaar woont de negentienjarige B. in het Vluchthuis in Den Haag. Een paar mensen hebben hem geholpen met bokslessen. Daar voelt hij zich weer een beetje mens. Eerder was hij neerslachtig en snel kwaad. B. heeft meegedaan met het project Beyond Borders om uit te zoeken hoe zijn toekomst eruit zou kunnen zien.
Hij wil leren om elektricien te worden. Maar geen bedrijf durft hem een stageplek aanbieden, omdat hij geen papieren heeft. B. is nu vier jaar in Nederland en wil hier blijven. Niet terug naar Pakistan of Afghanistan. ¨Kijk maar naar de televisiebeelden, daar wil ik niet naar toe.¨

Het huidige ´terugkeerbeleid´ dat mensen op straat zet, werkt averechts: een dakloze vluchteling is enkel bezig te overleven en kan niet nadenken over zijn of haar toekomst.

Vele vluchtelingen hebben een vak geleerd of zijn hoog opgeleid in hun land van herkomst. Wat een gemiste kans voor Nederland om deze mensen zo kansloos te houden en wat een vernedering voor hen om hier niet functioneel te kunnen zijn, niets met je talenten en vaardigheden te mogen doen.

Vluchthuis Den Haag

De situatie van de mensen in het Haagse Vluchthuis en elders is onhoudbaar.  Terwijl de politieke oplossingen voor de hand liggen:
* Basisvoorzieningen (bed, bad, brood) moeten ook beschikbaar zijn voor mensen zonder verblijfsstatus.
* Het terugkeerbeleid dat enkel gericht is op verwijdering van afgewezen vluchtelingen door detentie en criminalisering moet gewijzigd worden.
* Wie jarenlang in Nederland verblijft, hier geïntegreerd is door familiebanden, werk, taal, etc. moet in aanmerking kunnen komen voor een verblijfsstatus.
* Vluchtelingen uit oorlogsgebieden of gebieden waar willekeurig geweld heerst zoals in Irak, moeten hier legaal kunnen verblijven.

Donaties zijn zeer welkom!
Rekeningnummer (IBAN): NL83 INGB 000 9516 845 t.n.v. Stek o.v.v. ‘Recht op Bestaan’

Adres:
Vluchthuis/Sacramentskerk, Sportlaan 127, 2566 GP Den Haag

Postadres:
Postbus 14113, 2501 GC Den Haag, t.a.v. Recht op Bestaan
info@vluchthuisdenhaag.nl

www.rechtopbestaan.org
Bovenstaande tekst is hier beschikbaar als opgemaakte folder