Afgelopen zaterdag 23 maart vond er in Amsterdam een demonstratie plaats onder het thema ‘geen vluchteling op straat of in de cel’. Zo’n 2500 mensen demonstreerden daar tegen het huidige asielbeleid en de rechtenloze situatie van uitgeprocedeerde vluchtelingen in Nederland. Een woordvoerder van Recht op Bestaan hield daar onderstaande toespraak.
Toespraak 23 maart 2013 – Amsterdam
Vandaag demonstreren we voor de rechten van vluchtelingen waar het mensenrecht van ontkent wordt, die niet bestaan voor de Nederlandse staat, die in de statistieken niet meer hier zijn. Maar niets is minder waar, want ze staan hier vandaag te strijden voor hun leven! Mensen die, en ik quote Fred Teeven, “al lang weg hadden moeten zijn”. Voor hem maakt het niet of je nu de dood vind na terugkeer of dat je jezelf van kant maakt uit pure wanhoop. Dit is Nederland anno 2013: welvarend, maar niet voor iedereen. Zogenaamd tolerant, maar niet voor iedereen. Het land dat de mond vol heeft van mensenrechten, maar ondertussen mensen laat creperen op straat in de hoop dat ze Nederland zo snel mogelijk verlaten.
Want als je om wat voor reden dan ook niet door de asielprocedures heen komt, word je op straat gezet met een brief dat je het land binnen 24 uur moet verlaten. Maar vluchtelingen doen dit niet, omdat ze niet voor niets zijn weggevlucht, omdat ze niet voor niets alles achter zich hebben gelaten, hun bezettingen, hun huis, hun familie en vrienden. Als het land waar je vandaan komt een puinhoop is, als er oorlog heerst, als er nauwelijks voedsel is omdat westerse bedrijven je zee hebben leeg gevist, kortom, als je je leven niet zeker bent, dan ga je niet terug naar geweld, marteling of zelfs de dood. Geen enkel weldenkend mens zou dat doen! Daarom werken meerdere landen ook niet mee aan het terugnemen van mensen die gedwongen worden teruggestuurd. Maar ook het deporteren kan niet altijd, omdat er bijvoorbeeld helemaal geen vliegtuigen gaan naar het desbetreffende land. Zo wordt er bijvoorbeeld niet op Mogadishu gevlogen: te gevaarlijk, vinden de vliegtuigmaatschappijen.
Maar Nederland kijkt niet om naar de mensen die niet terug kunnen. Sterker nog, het beleid is zo dat je op straat word gezet, zonder zorg, zonder huis, zonder een vooruitzicht op een menswaardig bestaan in de hoop dat je mentaal breekt en toch terug gaat. Tot dat je de politie tegen komt op straat of je gecontroleerd wordt in de trein als je onderweg bent naar bijvoorbeeld je advocaat, en je geen kaartje kon kopen omdat je niet mag werken. Dan word je opgepakt en verdwijn je in de cel voor 18 maanden en dat kan zich eindeloos blijven herhalen. Zo zitten veel vluchtelingen vaak jaren in de gevangenis, afgewisseld met het leven op de straat.
Maar sinds 2011 laten groepen vluchtelingen zich niet meer klein krijgen, ze laten zich niet langer de mond snoeren, ze verstoppen zich niet langer maar ze vechten terug. In de tentenkampen in Ter Apel, Sellingen, Den Haag en hier in Amsterdam aan de Notweg, of voor de deur van de IND in Zwolle en Den Bosch en nog vele andere steden. Het zijn niet meer door de staat in het leven geroepen belangengroepen die in de marge proberen om het wat humaner te krijgen, het zijn de mensen waar het over gaat zèlf die in opstand komen en zeggen: wij pikken het niet langer. Deze vluchtelingen waarmee wij ook vandaag weer zij aan zij staan, knokken dag in dag uit voor hun leven. Actie na actie in de regen, in de sneeuw en in de kou maar vastberaden en standvastig hebben ze zich zelf op de politiek agenda gekregen en doen volop mee aan het maatschappelijke en politieke debat.
De politiek zou moeten handelen want het probleem is niet nieuw. Sterker nog, het probleem is grotendeels veroorzaak door een zogenaamde sociale partij, de PvdA. Job Cohen bedacht de vreemdelingenwet 2000, Albayrak sloot de noodopvang voor deze mensen waardoor ze nu op straat staan, en nu zitten ze in een kabinet dat illegaliteit strafbaar gaat stellen. Ik sprak vorige week nog met Diederik Samsom tijdens een van onze protesten op de stoepen van de macht. Hij is van mening dat strafbaarstelling toch geen moer meer uit maakt voor deze mensen. Maar wat bedoeld hij daar mee? Deze mensen zijn toch al rechteloos? Deze mensen bestaan voor ons toch niet?
Het maakt wèl uit Diederik, want buiten dat het de puurste criminalisering is, kan je je 2e procedure wel vergeten, want je hebt een strafbaar feit begaan. Een boete van meer dan 4000 euro! Waar moeten ze dat van betalen? Hulp zoeken? Te riskant, want wie werkt er tegenwoordig niet samen met de politie?
Hij zei dat hij stond te huilen voor het kinderpardon. Weet je hoeveel tranen ik heb gezien en heb moeten laten om deze mensen? Niet omdat ze zielig zijn, maar omdat ze kapot worden gemaakt door beleid waar ook de PvdA verantwoordelijkheid voor is. Maar sentimentele schijnpolitiek hebben wij niet nodig om ons punt te maken.
Dat deze vluchtelingen daadwerkelijk mensen zijn staat buiten kijf, daarvoor hoeven we er geen bioloog bij te halen. Het mensenrecht zou voor elk mens moeten gelden, overal en altijd, en als je dat niet in het land waar je vandaan komt kan halen, en nu Nederland niet kan verlaten, dan moet Nederland zijn verantwoordelijkheid nemen.
Weg kijken kan niet meer, de verontwaardiging groeit, de steun komt van steeds meer kanten, de politiek heeft genoeg gepraat: nu is het tijd om te handelen. VVD en PvdA, neem je verantwoordelijkheid! Bied deze mensen verblijfsrecht en onderdak! Laten we samen vechten voor een oplossing! Deze mensen verdienen een waardig bestaan, in plaats van gekleineerd en geschoffeerd te worden door de staat! Mensen vluchten niet zonder reden! Want wat zou jij doen als je je leven niet zeker bent?
Bewegingsvrijheid voor iedereen!
Geen mens is illegaal!
